پس از محاسبه تلفات حرارتی ساختمان و تعیین سطوح حرارتی رادیاتورها،برای انتخاب دیگ لازم است ظرفیت حرارتی جهت گرم کردن آبگرم مصرفی بدست آید. میزان آبگرم مصرفی به عواملی از قبیل تعداد ساکنین ساختمان، نوع و تعداد وسایل بهداشتی موجود در ساختمان و کاربری ساختمان بستگی دارد. دمای آب گرم مصرفی نیز متفاوت است؛ این دما برای مصارف معمولی نظیر دستشویی یا ظرفشویی در ساختمان های مسکونی حدود 120تا 130 درجه فارنهایت در نظر گرفته می شود.

با بالاتر رفتن دمای آب گرم مصرفی میزان تلفات حرارتی از لوله های حامل آن بیشتر می شود و لذا اصولا دمای بیشتر از 160 درجه فارنهایت برای آب گرم مصرفی به کار نمی رود مگر در موارد خاص.

جدول زیر دمای آبگرم را در بعضی از مسائل نشان می دهد.

دمای آبگرم مصرفی (°F)نوع مصرف
125شیر دستشویی یا ظرفشویی
105-100حمام
85-75گاراژها برای شستشوی اتومبیل
160-140شستشوی ماشین آلات صنعتی
98-92شستشوی پشم و ابریشم
125-120شستشوی پنبه و کتان
80-70استخر شنا


برای تعیین میزان آبگرم مصرفی در ساختمان های مختلف می توان از جدول ارائه شده در آخر مطلب استفاده نمود.در استفاده از این جداول دو مفهوم زیر باید بررسی شوند:

1-   ضریب تقاضا: میزان آبگرم ارائه شده در جداول بر اساس حداکثر مقدار مصرف است، بنابر این برای پی بردن به میزان واقعی مصرف که می تواند اساس کار محاسبات قرارگیرد، در جداول ضریبی به نام ضریب تقاضا ارائه شده که با ضرب کردن آن در حداکثر آبگرم مصرفی، مقدار آبگرم واقعی ساختمان بدست می‌آید. ظرفیت حرارتی آبگرم کن عبارت است از مقدار آبی که در یک ساعت توسط آب گرم کن گرم می‌شود.

2-   ضریب ذخیره منبع: برای تعیین حجم منبع آبگرم مصرفی باید مقدار واقعی مصرف آبگرم رادر ضریب ذخیره ضرب نمود.این مطلب ازاین جهت است که پس از مصرف حدود 75 درصد آبگرم موجود در منبع بقیه آب منبع سرد خواهد شد و بنابراین باید حجم منبع آبگرم راحداقل بین 25 تا 35 درصد بیش از میزان مصرف واقعی آبگرم در نظر گرفت.

روابط محاسباتی

برای محاسبه واقعی مصرف آبگرم و بار حرارتی آبگرم مصرفی می توان از روابط زیر استفاده نمود:

ضریب تقاضا × حداکثر مصرف آبگرم در ساعت = مقدار واقعی مصرف آبگرم در ساعت

ضریب ذخیره منبع × مقدار واقعی مصرف آبگرم در ساعت = حجم منبع آبگرم

بار حرارتی آبگرم نیز از رابطه زیر حاصل می شود:

Q=8.33×V×( )

Q= بار حراتی آبگرم مصرفی بر حسب Btu/hr

V=مقدار واقعی آبگرم مصرفی بر حسب گالن بر ساعت (GPH)

= دمای آب ورودی به آبگرم کن که معمولا 60درجه فارنهایت در نظر گرفته می شود. 

= دمای آبگرم مصرفی خروجی از آبگرم کن بر حسب درجه فارنهایت 

جدول محاسبه سریع حجم مبنع آبگرم مصرفی

برای محاسبه سریع حجم منبع آبگرم مصرفی می توان از جدول زیر استفاده نمود. این جدول برای مصارف بهداشتی است و چنانچه از لوازمی مانند لباسشویی و غیره استفاده شود تعداد مصرف آن نیز باید به حجم مصارف اضافه گردد.

حجم منبعنوع ساختمان
200 تا 300 لیترمنازل مسکونی تا 5 نفر سکنه
500 لیترمنازل مسکونی تا 10 نفر سکنه
200 لیتر برای هر واحد آپارتمانمجتمع ساختمان های آپارتمانی با مخزن مشترک
50 لیتربیمارستان به ازای هر تخت
2 لیترمدارس به ازای هر دانش آموز
5 لیترادارات به ازای هر کارمند
30 لیتر به ازای هر کارگرکارخانجات در صورت داشتن دوش

آبگرم‌کن‌ها

آبگرم کن ها معمولا در نوع مستقیم و غیر مستقیم به صورت زیر موجودند:

1-   آبگرم کن های مستقیم: آبگرم کن در اثر احتراق سوخت در خود مخزن تهیه می شود. این آبگرم کن ها معمولا در ظرفیت های 25 تا 250 گالن وجود دارند و بر حسب نوع سوخت مصرفی در انواع زیر طبقه بندی می شوند:

–        آبگرم کن های با سوخت جامد با راندمان حرارتی 60 درصد

–        آبگرم کن های با سوخت مایع با راندمان حرارتی 75 درصد

–        آبگرم کن های با سوخت گاز با راندمان حرارتی 80 در صد

–        آبگرم کن های الکتریکی با راندمان تا 85 درصد

2-   آبگرم کن های غیر مستقیم: معمولا در دو نوع منبع دو جداره و منبع کوئلی هستند. آبگرم کن های منبع دو جداره از دو استوانه تو در تو تشکیل شده است. آب داغ یا بخار وارد جداره خارجی شده و آب موجود در استوانه خارجی را گرم می کند. این منابع از ورق گالوانیزه و در ظرفیت های تا 1250 گالن ساخته می شوند. آبگرمکن منبع کوئلی نیز یک مبدل حرارتی از نوع پوسته و لوله می باشد و در ظرفیت های 50 تا 70 گالن ساخته می شوند.